Yaşam Enerjisi ve Biyolojik Yaş Ölçümü

Vücudumuz mükemmel elektriksel, kimyasal, hormonal ve hücresel olaylar ile dolu. Beynimiz, başlı başına kurduğu sinir sistemi ağı ile vücudumuzun en uç köşelerine dek herşeyi yönetebiliyor, Akciğerlerimiz kan hücrelerine oksijen yüklemekle görevli, Kalp oksijenli ve oksijensiz kanı tüm vücuda ve akciğerlere taşımakla yükümlü, Karaciğerimiz vücudumuzun rafinerisi gibi çalışmakta ve tüm zehirli maddeleri ayrıştırmakla ve faydalı maddeler üretmekle sorumlu, böbrekler de su tuz dengesini sağlamakla ve yine zehirleri atmakla yükümlü, mide-barsak sistemi, böbrek üstü bezleri, tirod vb birçok bölüm insan vücunun idamesi için çalışmakta. Tüm bu süreçler için elbette bir haberleşme sistemi var, ayrıca bir orkestra şefi bulunmakta. Kalbimiz o kadar duyarlı bir organ ki, bu yukarıda anlatılan düzende oluşan en küçük bir değişkenlikten haberi olmakta ve atımlarını ona göre değiştirmektedir, aynı bir orkestra şefinin kulağı ile bir hatanın farkına farkına varıp, uyarı işareti yaptığı gibi. Yani tüm organlar ile senkron çalışan kalbimiz, en ufak bir aksaklıkta bunu telafi etmek için farklı bir düzende atarak, hem düzeni koruma çabasını sarf etmekte, hem de düzeni koruma çabası gösteren diğer organlara bir sinyal göndermektedir. Günümüz teknolojisinde işte artık biz bu sinyalleri tespit edebiliyoruz, bu sinyalleri anlayabiliyoruz ve analizini yapabiliyoruz. Son 10 yıldır yapılan bilimsel çalışmalar artık kalbin de bir "zekası" olduğunu ortaya çıkarmış ve adına da "heart intelligence" ismi verilmiştir. Gerçekten de Otonom sinir sistemi dediğimiz sempatik ve parasempatik aktiviteleri, hormonal sistemi, uyku-beslenme düzeni vb birçok vücut içi elektriksel olayları kalbimizden okuyabiliyoruz ve bireylerin, yaşam enerjilerini, biyolojik yaşlarını, ne kadar sağlıklı olduklarını, gelecekte kronik bir hastalığa (kalp, kanser vb) yakalanma potansiyellerini, yaptıkları sporun-antrenmanın faydası olup olmadığını, beslenme alışkanlıklarının vücutlarına etkilerini daha birçok olguyu tespit etme olanağına kavuşmuş bulunmaktayız (1,2,3,4). Koruyucu hekimliğin ana hedefi olan, sağlıklı yaşamın korunması ve idamesi için oldukça bilimsel bir tespit haline gelen Heart Rate Variability (HRV) testi, artık aşağıda resmi görülen 4 cm boyunda ve 10 gr ağırlığında giyilebilir bir çip ile direkt bireylere sunulabilen bir hale getirilmiştir.

Patch-ECG adını verdiğimiz bu cihaz, sol göğsün üst kısmına yara bandı şeklinde yapıştırılarak, kalbimizden ve vücudumuzdan gelen sinyalleri kayıt etme yeteneğine sahip olduğu gibi, bu sinyalleri anlık sağlık kuruluşuna da gönderebilmektedir. Yani artık hastanelerdeki "Telemetri" fonksiyonu, sadece hastane içi değil, şehirlerarası ve hatta ülkeler - kıtalar arası hale gelmiştir. Avustralyadaki bir hastamızın kalp atışları, Ankara'daki hastanemizden takip edilebilmektedir. Patch ECG, normal bir EKG Cihazı gibi çalışmıyor, kalbin atımları arasındaki milisaniyelik farklılıkları tespit edebiliyor. İşte bu farklılıklar aslında kalbimizin vücut içindeki olaylara yaptığı orkestra şefliğinden başka birşey değil. Bu orkestra şefinin yaptığı hareketleri görselleştirdiğimizde ise, kişinin ne kadar canlı, günlük stress olaylarına ne kadar dayanıklı, hastalıklara karşı vücut direncinin ne kadar iyi olduğu, hatta gece uykusunda hücre yenilenmesi oranı, kas ve organ kanlanma oranı vb gibi bilgilere sahip olabilmekteyiz (1,2,3,4,5,6,7).

Dilerseniz bu konuyu örnekler ile anlatalım : Aşağıda 20 yaşında bir erkek üzerinde yapılan 24 saatlik HRV Yaşam Enerjisi Analzini görmektesiniz. 0,25 hizası derin uyku dönemlerini ve hücre yenilenmesi dönemlerini göstermektedir. 0,10 hizası ise günlük yaşantıdaki stress olaylarına veya tansiyon değişikliklerine olan direnci göstermektedir. Alt seviyeler 0,01-0,03 hizası ise organ ve kas kanlanması (Perfüzyon) ifade etmektedir. Buna göre oldukça sağlıklı bir bünye ile karşı karşıya olduğumuzu söyleyebiliriz.

20 yaş Erkek kullanıcı, öğrenci, herhangi bir stress durumu yok, sportif, gece uykusu sorunsuz

Patch ECG ile Yaşam Enerjisi Testi'nde günlük aktivite protokolü vardır. Kullanıcı yaptığı işleri ve yaşadığı olayları not eder. Bunlar da veri tabanına girilir. Böylelikle konsantrasyon, sağlıklı düşünme yeteneği ve hatta dalgınlık gibi veriler de ortaya çıkarılabilmektedir. Almanyada 2016 yılından beri çeşitli kurumlar İşyeri Hekimliğinde işe başlamadan ve başladıktan sonra bu testi çalışanlarına yaptırarak, onlardaki çalışma stresini ve tükenmişlik sendromunun erken teşhisi için kullanmaktadırlar.

Bir başka örnek ise aşağıda 45 yaşında bir bayan kullanıcıya aittir. Bu kişi gece nöbetleri tutan, evde de çalışan 3 çocuk annesi, kronik hastalığı bulunmayan bir kullanıcıdır. Ancak Yaşam Enerjisi Analizinde biyolojik yaşı 62 olarak tespit edilmiştir. Gece uykusunda hücre yenilenmesinin (0,25 hizası, RSA) ne denli az olduğu, gün boyu yaşam enerjisnin ne denli düşük olduğu gözle görülür bir şekilde HRV Analizi ile ortaya koyulabilmektedir. Bu kişi, hayatında değişiklik yapmadan böyle devam ettiğinde önümüzdeki 5 yıl içerisinde kanser hastalığına yakalanma oranı %65'in üzerinde olarak hesaplanmaktadır. Yukarıdaki kullanıcı ile karşılaştırıldığında Yaşam Enerjisinin ne denli azaldığı görülmektedir. Halbuki bu bayan kullanıcı daha yeni check-up yaptırmış, tüm biyokimyasal verileri ve tetkikleri normal çıkmıştır.

45 Yaş Bayan kullanıcı, uykusuzluk ve yorgunluk, gece nöbetleri çok fazla, 3 çocuk annesi, biyolojik yaşı 62

52 yaşında bir firma sahibi manager (erkek) son aylarda bir huzursuzluk, ankisiyete (içten gelen korku) tariflemekte, sürekli çarpıntısı olduğu söylese de EKG bulgularında artimi saptanmamış, ancak kendisini oldukça yorgun hissettiğini söylemiş ve poliklinik muayenesinden yaklaşık 10 gün sonra intahar teşebbüsünde bulunmuştur. Bu hastada yapılan kalp check-up muayenesi, koroner anjiyo, ekokardiyografi ve biyokimyasal laboratuvar tüm sonuçlar normal değerleri gösterirken, yapılan HRV Analizinde aşağıdaki ilginç sonuç ortaya çıkmıştır.

52 yaş, erkek kullanıcı, Firma sahibi, Manager, biyolojik yaş 82, intahar teşebbüsü, burn-out (tükenmişlik sendromu)

Bu kullanıcının HRV analizi oldukça çarpıcıdır. Gece uykusu tamamen kalitesiz, hücre yenilenmesi nerede ise yok denecek kadar azdır. Günlük hayatta stress durumlarına karşı vücudun koruma potansiyeli sıfıra düşmüştür. Tamamen "kötü huylu" sempatik aktivitenin etkisi altında yaşamaktadır. Yani sanki bir araba ile İstanbul'dan Ankara'ya seyahat ederken sürekli "vites 1 de " hızlı sürmek gibi ve "motoru yakmak" üzere olduğu gibi, Yaşam Enerjisi testi oldukça kötü çıkmıştır. Hastaya uygulanan tedaviden 3 ay sonra yavaş yavaş normale dönmeye başlamıştır.

Günümüzde teknolojiyi kullanarak sağlık alanında daha iyi teşhis ve tedavilere gidilmektedir. Koruyucu hekimlikte önemli olan hasta olmadan neler yapabilirizi araştırmak ve uygulamaktır. Her insanın vücudu her etkene aynı direnci göstermemektedir. İşte bunların tespitini yapabiliyoruz artık. Böylelikle kalp ameliyatı için bize gelen hastaların ameliyat sonrası yaşamlarını nasıl düzenleyebileceklerini bu yol ile çizebildiğimiz gibi, yakınlarının da aynı hastalığa yakalanmamaları için gerekli tespit ve düzenlemeleri yapma şansımız doğmuştur.

Referanslar

1) Psychophysiology. 1997 Nov;34(6):623-48. Heart rate variability: origins, methods, and interpretive caveats. Berntson GG¹, Bigger JT Jr, Eckberg DL, Grossman P, Kaufmann PG, Malik M, Nagaraja HN, Porges SW, Saul JP, Stone PH, van der Molen MW.

2) Clin Psychol Rev. 2016 Dec;50:67-79. doi: 10.1016/j.cpr.2016.09.003. Epub 2016 Sep 20. Atypical reactivity of heart rate variability to stress and depression across development: Systematic review of the literature and directions for future research. Hamilton JL¹, Alloy LB².

3) Behav Pharmacol. 2018 Apr;29(2 and 3-Spec Issue):140-151. Heart-rate variability: a biomarker to study the influence of nutrition on physiological and psychological health? Young HA¹, Benton D.

4) Psychol Psychother. 2019 Jun;92(2):208-223. The social brain and heart rate variability: Implications for psychotherapy. Petrocchi N^1,2, Cheli S^3,4.

5) Cyberpsychol Behav Soc Netw. 2013 Apr;16(4):302-8. Heart rate variability and biological age: implications for health and gaming. Russoniello CV¹, Zhirnov YN, Pougatchev VI, Gribkov EN.